Kopiuj wklej

Josif Brodski Części mowy, poprzez Mirosława Czyżykiewicza

Z nikąd, z miłością, ...nastego lipcopada, roku...

Drogi, Szanowny, Kochana... Zresztą, to się nie liczy:

nieważne kto, bo sam diabeł, szczerze mówiąc, z mroku

nie wydobędzie już twarzy... Nie Twój, (lecz i niczyj)

wierny przyjaciel pozdrawia serdecznie z jednego

spośród pięciu kontynentów - tego, co się wspiera

na kowbojach. Kochałem Cię bardziej niż Raj i Samego,

więc dalej mi do Ciebie, niż do nich jest teraz.

Dziś, późną nocą, w uśpionej dolinie, na dnie,

w miasteczku, które śnieg po klamki zawiał,

w ciemnościach skręcam się na prześcieradle

(jak nie wspomniano niżej, zamknąć nawias)

i za morzem, bez końca nie potrafiąc usnąć,

mamroczącym zaimkiem "Ty" próbuję wzruszyć

poduszkę, kiedy ciało - obłąkane lustro -

zarys postaci Twojej chce powtórzyć.

Marznąc widzę jak za morza trzy

zmierza słońce. Nikogo dokoła.

Czy to obcas się po lodzie ślizga, czy

pod obcasem ziemia zbyt okrągła?

I w mej krtani, gdzie mieścił się śmiech

i herbata, i piosenka rzewna,

coraz jaśniej rozlega się śnieg

i czernieje, jak Amundsen, "Żegnaj"

Wieczór zimą, gdzieś nigdzie. Parter

w gęstwinie wiklin. Picie wina bez słowa.

Ciało leży na łokciu wsparte

jak morena polodowcowa.

Za tysiąc lat może ktoś tu skamieniałą

muszlę znajdzie - z firanki wzorem

i odciskiem ust, co nie miały

komu rzec "Dobranoc" wieczorem.

Serce, chociaż zdziczałe, wciąż jeszcze bije za dwoje,

w ciało się kryjąc jak mysz pod miotłę.

Za dniem dzisiejszym jutro nieruchomo stoi,

jak orzeczenie stoi za podmiotem.

W pobliżu oceanu, przy świetle świecy, w ramie

pól, kipiących od lucern, szczawiów i koniczyn,

wieczornemu ciału, jak Sziwie, wyrasta mnóstwo ramion

wyciągniętych ku lubej, a wypełnionych niczym.

Sowa zapada w trawę, wpija się w ciałko mysie.

Z niewiadomych powodów poskrzypują krokwie.

W drewnianym mieście twardszy sen, bowiem śni się

tylko to, co zdarzyło się już wielokrotnie.

Cichotworzenie moje - w jaką stronę

powiedz, mamy się zwrócić ze swoim istnieniem?

Tę pisaninę, gęstszą od miodu, lecz ciekłą,

jak chcesz rozmazuj, ale z kim w potrzebie

przełamać w łokciu i w kolanie cienką

odciętą kromkę, moje cichotworzenie?

Zawsze zostaje ta możliwość: z wnętrza

wyjść na ulicę, której perspektywa wietrzna

i brązowa ukoi twój wzrok szeregami

drzew, blaskiem kałuż, samym maszerowaniem.

Ulica, domy - choć wszystkie podobne -

niektóre lepsze: więcej rzeczy na wystawie

- i chociażby to, że gdy popadniesz w obłęd,

w każdym razie w nich się to nie stanie.

Nic, tylko spać w ubraniu, lub czytać nie wiedzieć czemu

od środka cudzą książkę, aż reszta roku, wolno

stąpając jak owczarek, co uciekł niewidomemu,

przekroczy asfalt w miejscu dozwolonym. Wolność

jest wtedy, gdy zapominasz pisowni nazwiska tyrana
a ślina w ustach smakuje słodziej, niż chałwy Persji,
i chociaż mózg skręcony masz, jak róg barana
nic nie kapie ci z oczu niebieskich.

Nie jesteś ptakiem, by móc stąd ulecieć:

w poszukiwaniach miłej cały przecież

zjechałeś wszechświat i nie masz gdzie skłonić

głowy, bo już brakuje dalszych stron i stronic.

Przezimujemy tutaj, za czarnej okładki płotem,

przenikanym z tej strony wzrokiem, a z zewnątrz - chłodem,

przezimujemy, piórem rozszczepiając niby siekierą

słowa, w sągi składając literę za literą.

Wszystko oblekło się w kościste ciało;

i nie chce mi się wstawać.

Nigdy się nie chciało.