MAMO, A DLACZEGO? Moniki Krauze

      Zacne jest wydawnictwo Multico. Dawno temu polubiłam je za dwutomowy atlas ptaków Kruszewicza z płytami zawierającymi odgłosy pierzastych. Teraz z bogatej, ale czasem koniunkturalnej (nic w tym nagannego) oferty najbardziej cenię przyrodnicze księgi Tomasza Samojlika, zwłaszcza jego fantastyczną blok-książkę aktywnościową O rety! Zabawy małych przyrodników i niedrogie a bardzo interesujące zeszyty edukacyjne Młody Obserwator Przyrody. Chapsiki wiedzy zręcznie podanej, działają ręce i głowa (ach, te pergaminowe strony do odkalkowania rysunku!).
     Bardzo sympatyczna była seria popularnonaukowych opowieści Wojciecha Mikołuszki w konwencji ojcowskich odpowiedzi na pytania dzieci wynikające w trakcie zdarzeń życia codziennego. Ilustrował je, a jakże, Tomasz Samojlik. Monika Krauze w Mamo, a dlaczego? zrobiła feministyczną wersję tych pogadanek. Autor-kobieta, mama jako objaśniacz, sześcioletnia Zuzka jako słuchacz (oraz Albert, jej dwunastoletni brat). Jasno, klarownie, interesująco. 
      To JEST SZTUKA skomponować niepodręcznikowy, popularnonaukowy tekst dla dzieci, bo nie można przerzucić na odbiorcę jego niezrozumienia i bycia znudzonym. Tu opowiadania zajmują cztery strony, z czego tekstu jest na dwie, a jedna cała to maksymalnie proste, czteroobrazkowe podsumowanie Samojlika. 



      Rama jest taka: mama i dzieci znajdują się w jakiejś codziennej sytuacji (jazda komunikacją miejską, wycieczka do lasu, burza w nocy, pieczenie ciasta, biwak itp.), w trakcie której pojawiają się pytania o zjawiska fizyczne wówczas zachodzące, co z kolei pociąga popularnonaukową opowieść. Już demonstruje schemat. Na biwaku znika porcja sernika, przy okazji jej "wsiąknięcia" pojawia się budzące wesołość słowo pory, po czym mama opowiada o powierzchniach porowatych i przesiąkaniu. Samojlik rysuje gąbkę i deskę, a także to, jak farba używana do zabezpieczania powierzchni zakleja pory. Brat straszy siostrę duchami, które trzaskają drzwiami. To nie duchy, wyjaśnia mama - drzwiami trzaska przeciąg, który jest gwałtownym ruchem powietrza przechodzącego przez dom. Takoż magiczna przemiana papkowato połączonych ingrediencji w pyszne, sprężyste w środku, spieczone od góry ciasto, jest pretekstem, by porozmawiać o pęcherzykach gazu działających w tej mieszaninie. Grawitacja, dyfuzja, skraplanie i krystalizacja, tarcie, obieg wody w przyrodzie (tak tak! susze, powodzie!) - wszystko dało się zapakować w narrację zwięzłą i przejrzystą.



     Autorka tekstu zręcznie aranżuje scenki, umiejętnie czyli minimalnie dozuje terminy naukowe, dobrze i bez dłużyzn wyjaśnia. Dzieci i mama nie są tak całkowicie pretekstowi, nawet da się mieć do nich stosunek :) To zagajenie i ci bohaterowie wiążą naukę z życiem, z codzienną obserwacją, z dziecięcą potrzebą przeanalizowania sytuacji i docieczenia przyczyn. Prawdopodobnie kilka lat później, w szkole, biorąc pod uwagę, jaki kształt ma nasza edukacja, nieuchronnie nastąpi rozerwanie  życia i "fizyki", "biologii", "chemii". Nie, żebym psioczyła, ale gdyby dzieci zamiast obojętnych im mętności w podręcznikach dostawały porcje dobrze podanej wiedzy, która miałaby szansę zakorzenić się w ich życiu i bazować na ciekawości, to... 


Tytuł: Mamo, a dlaczego?
Autorka tekstu: Monika Krauze
Autor ilustracji: Tomasz Samojlik
Wydawnictwo: Multico
Rok wydania: 2020
      

Komentarze

  1. karol10 sierpnia 2020 09:17

    Mój kumpel zdecydował że na pewno skorzysta z bardzo profesjonalnej firmy Rybik cukrowy w Warszawie .Sam także z tej firmy za nie długo skorzystam.

    OdpowiedzUsuń
  2. thebeautydoctors13 sierpnia 2021 12:45

    Kilka tygodni temu dowiedziałem się o tym blogu. Ten blog naprawdę jest mega ciekawy.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Grzechy dzieciństwa - "Opowieść o Cebulku" Gianni Rodari

Obraz
    Byłam dzieckiem wszystkożernym i nie objętym rodzinną książkową cenzurą. Czytałam powieści produkcyjne, ciesząc się tryskającą z nich siłą i radością życia. Zmagania Aleksego Mariesjewa, pełznącego przez tajgę po zestrzeleniu samolotu przyjmowałam z tym samym zachwytem, co zacięty wysiłek polarników od Centkiewiczów i żywot Robinsona Kruzoe. W bibliotece znalazłam produkcyjniak Iwana Wasilenki Gwiazdeczka, o rywalizacji praktykantów ze szkoły zawodowej w wytaczaniu pewnej określonej części (do kombajnu bodajże). Dziecięcy słownik wzbogacił się wówczas o warkliwe  słowo "tokarka", pamiętam też "proszek szmerglowy" do czyszczenia korby. W tej książce zaloty, zarówno dla dziewcząt, jak i dla chłopców, były na drugim miejscu za szlachetnym współzawodnictwem pracy. Zdziwicie się: na jednej z aukcji allegro Gwiazdeczka stoi po 100 złotych jak obszył. Fiu fiu, towarzysze. Socrealizm droższy niż kawior!     Ach te estetyczne grzechy dzieciństwa!...
Czytaj więcej

Juliusz, Joanna, Zygmunt, czyli jak mszczą się poeci

Obraz
     Dziś będzie poetycko i nie dziecięco, tylko dorośle. I niewesoło.     Mężczyzna, który napisał wiersz, dla tej kobiety uczuciowo właściwie się nie liczył. Pewnie boleśnie dotknęło go, że był dla niej zawalidrogą, amantem od siedmiu boleści, kimś, kogo kokietuje się z braku lepszego obiektu i żeby nie wyjść z wprawy, podczas gdy tamtych dwoje, najmocniej przez niego ukochanych, od razu znalazło wspólny język. Bo najpierw Joannę Bobrową jej mężowi odbił najbliższy przyjaciel Juliusza, Zygmunt Krasiński. Odbił, po czym na rozkaz ojca porzucił, ale zanim porzucił, żył z nią pełnią życia, jak miał w zwyczaju, dedykował utwory, opisywał w listach. Cóż, oboje mieli wprawę w romansowaniu, poruszając się w żywiole miłości jak ryby w wodzie. Z kolei Juliuszowi kobiety najczęściej odbijano. Natomiast te, które za łatwo mu przychodziły, czyjeś córki na wydaniu, przyzwoite panny, umiarkowanie bystre i bogate, on lekceważył, jak wiemy, nigdy rodzin...
Czytaj więcej

RYŚ MIASTA Katarzyny Wasilkowskiej / DROBIAZGI TAKIE JAK TE Clare Keegan

Obraz
 * Bagatelki, drobiazgi *  Nie każdy bohater nosi pelerynę, niektórzy noszą marynarkę, kapelusz, białe adidaski. Zamiast laserem z oczu, strzelają uśmiechem, życzliwością mocniejszą niż nić Spidermana. Ich supermocą jest bycie na miejscu zawsze, gdy potrzeba. Jak (super)bohater w "Rysiu miasta" Katarzyny Wasilkowskiej. Był czas, kiedy siedmioletni Ryś miał dziadka. Za czasów Rysia dziadek był już postury mikrej, kroku drobnego. Kurczył się stopniowo; z posady drwala przeszedł na etat stróża, a kiedy odjęto mu także stróżowską budkę, został opiekunem swego wnuka. Mały Ryszard zauważył osobliwą rzecz: jego dziadek nie tylko nad nim sprawował pieczę. Każdego dnia zabierał go na obchód miasta, żeby dyskretnie i niestrudzenie rozdawać to, co nazywał bagatelkami. Bagatelką bywało pozdrowienie, kupienie rurki w podupadającej budce ze słodyczami, wysłuchanie czyjejś historii, przekomarzanki z marynarzami. Dziadek dostrzegał, że psy w mieście nie mają gdzie się wybiegać albo że pewnem...
Czytaj więcej