Starzenie się science fiction

    Nic się tak prędko nie starzeje, jak powieści przyszłościowe. Jak techniczno-społeczne ekstrapolacje. Wizje Supersieci, ducha poczynającego się w maszynie, buntujących się urządzeń ze śladem choćby elektroniki, a czasem nawet tylko elektryki! A pamiętacie Zaporę Mankella (tak tak, zapora to firewall!)? Ile tam zabawnego zadęcia :)
Wydawnictwo Literackie, odgrzebując ponownie Lema, wznowiło Opowieści o pilocie Pirxie. Bardzo je lubię. Jerzy Jarzębski pięknie pisał o kosmosie w opowiadaniach o Pirxie. Ten kosmos jest pusty i nudny. Rutyna. Brak złudzeń co do możliwości Kontaktu. Statki kosmiczne jak w filmach o Obcym: rupiecie, odczarowane z fascynacji techniką, niewypolerowane, psujące się. Oczywiście, trzeba wziąć pod uwagę, że po latach zmian i krzepnięcia różnych konwencji w pewnym momencie s-f weszła po prostu w "konwencję rutyniarstwa", bardziej dyskretnego przemycania technicznych szczegółów, a astronauci przestali świecić kombinezonami i szpanować blasterami. 
    A piszę o Lemie, bo z Rzeźni (tu zdjęcie) mam zbiór opowiadań Ciemność i pleśń, wydany przez WL w 1988 roku, jednak już po stylu i rekwizytorni widać, że opowiadania zamieszczone w nim pisane były na przestrzeni wielu lat. Są też dwa o pilocie Pirxie. Co przetrwało, a co się przeterminowało?

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Grzechy dzieciństwa - "Opowieść o Cebulku" Gianni Rodari

Obraz
    Byłam dzieckiem wszystkożernym i nie objętym rodzinną książkową cenzurą. Czytałam powieści produkcyjne, ciesząc się tryskającą z nich siłą i radością życia. Zmagania Aleksego Mariesjewa, pełznącego przez tajgę po zestrzeleniu samolotu przyjmowałam z tym samym zachwytem, co zacięty wysiłek polarników od Centkiewiczów i żywot Robinsona Kruzoe. W bibliotece znalazłam produkcyjniak Iwana Wasilenki Gwiazdeczka, o rywalizacji praktykantów ze szkoły zawodowej w wytaczaniu pewnej określonej części (do kombajnu bodajże). Dziecięcy słownik wzbogacił się wówczas o warkliwe  słowo "tokarka", pamiętam też "proszek szmerglowy" do czyszczenia korby. W tej książce zaloty, zarówno dla dziewcząt, jak i dla chłopców, były na drugim miejscu za szlachetnym współzawodnictwem pracy. Zdziwicie się: na jednej z aukcji allegro Gwiazdeczka stoi po 100 złotych jak obszył. Fiu fiu, towarzysze. Socrealizm droższy niż kawior!     Ach te estetyczne grzechy dzieciństwa! Piszę o nich,
Czytaj więcej

RYŚ MIASTA Katarzyny Wasilkowskiej / DROBIAZGI TAKIE JAK TE Clare Keegan

Obraz
 * Bagatelki, drobiazgi *  Nie każdy bohater nosi pelerynę, niektórzy noszą marynarkę, kapelusz, białe adidaski. Zamiast laserem z oczu, strzelają uśmiechem, życzliwością mocniejszą niż nić Spidermana. Ich supermocą jest bycie na miejscu zawsze, gdy potrzeba. Jak (super)bohater w "Rysiu miasta" Katarzyny Wasilkowskiej. Był czas, kiedy siedmioletni Ryś miał dziadka. Za czasów Rysia dziadek był już postury mikrej, kroku drobnego. Kurczył się stopniowo; z posady drwala przeszedł na etat stróża, a kiedy odjęto mu także stróżowską budkę, został opiekunem swego wnuka. Mały Ryszard zauważył osobliwą rzecz: jego dziadek nie tylko nad nim sprawował pieczę. Każdego dnia zabierał go na obchód miasta, żeby dyskretnie i niestrudzenie rozdawać to, co nazywał bagatelkami. Bagatelką bywało pozdrowienie, kupienie rurki w podupadającej budce ze słodyczami, wysłuchanie czyjejś historii, przekomarzanki z marynarzami. Dziadek dostrzegał, że psy w mieście nie mają gdzie się wybiegać albo że pewnem
Czytaj więcej

Juliusz, Joanna, Zygmunt, czyli jak mszczą się poeci

Obraz
     Dziś będzie poetycko i nie dziecięco, tylko dorośle. I niewesoło.     Mężczyzna, który napisał wiersz, dla tej kobiety uczuciowo właściwie się nie liczył. Pewnie boleśnie dotknęło go, że był dla niej zawalidrogą, amantem od siedmiu boleści, kimś, kogo kokietuje się z braku lepszego obiektu i żeby nie wyjść z wprawy, podczas gdy tamtych dwoje, najmocniej przez niego ukochanych, od razu znalazło wspólny język. Bo najpierw Joannę Bobrową jej mężowi odbił najbliższy przyjaciel Juliusza, Zygmunt Krasiński. Odbił, po czym na rozkaz ojca porzucił, ale zanim porzucił, żył z nią pełnią życia, jak miał w zwyczaju, dedykował utwory, opisywał w listach. Cóż, oboje mieli wprawę w romansowaniu, poruszając się w żywiole miłości jak ryby w wodzie. Z kolei Juliuszowi kobiety najczęściej odbijano. Natomiast te, które za łatwo mu przychodziły, czyjeś córki na wydaniu, przyzwoite panny, umiarkowanie bystre i bogate, on lekceważył, jak wiemy, nigdy rodziny nie założył. Po czarującym, boga
Czytaj więcej